گروه استان‌ها/کرمانشاه_زهره کریم‌زاده: به گزارش خبرگزاری فارس از کرمانشاه، حاشیه‌نشینی و ایجاد شهرک‌های کوچک و بزرگ در حواشی شهر، همگی ناشی از مهاجرت‌هایی است که به‌دلایل مختلف همچون یافتن زندگی بهتر در شهر ایجاد می‌شود.
مهاجرت‌های داخلی به مهاجرت از روستا به روستایی دیگر، مهاجرت از آبادی به آبادی دیگر، مهاجرت از شهری به شهر دیگر و یا مهاجرت از نقاط بالای شهر به نواحی حاشیه‌ای تقسیم می‌شود و در این میان مهاجرت از روستا به شهر از جمله مهاجرت‌هایی است که در ایجاد حاشیه‌نشینی نقش داشته و در بیشتر مواقع موجب ایجاد شغلی کاذب برای فرد مهاجر می‌شود و آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بسیاری را به‌دنبال دارد.
نبود امکانات زیربنایی و عدم وجود اشتغال پایدار در روستا از جمله عواملی است که در سال‌های اخیر موجب رغبت خیل عظیمی از روستاییان برای مهاجرت به شهرها شده و گسترش این معضل، زنگ خطری را برای جامعه شهری به صدا در آورده و توجه مسئولان و نمایندگان را برای ارائه طرح‌هایی به‌منظور مقابله با این معضل برانگیخته است.
یکی از ساکنان مناطق حاشیه‌نشین کرمانشاه که به تازگی از روستا مهاجرت کرده، در این باره به خبرنگار فارس در کرمانشاه گفت: توزیع نامتناسب امکانات در روستا در مقایسه با شهر در سال‌های اخیر موجب تمایل بیشتر روستاییان برای مهاجرت به کلان‌شهر کرمانشاه شده و نبود حداقل امکانات رفاهی در روستاهای محروم در چنین دنیای مدرنی، انگیزه‌ای برای اسکان همیشگی روستاییان در مناطق خود را به‌جای نگذاشته است.
محمد خشنود با بیان اینکه مهاجرت به مناطق حاشیه‌ای شهر نیز دارای محرومیت‌های دیگری است، افزود: مهاجرت روستاییان به شهرها موجب بیکاری مضاعف و یا شغلی کاذب می‌شود و فرد را از حالت مولد بودن خارج می‌کند.
به گفته این فرد روستایی مهاجر، با تمام مشکلاتی که فرد در اثر ساکن شدن در مناطق حاشیه‌نشین با آن مواجه می‌شود ولی به‌دلیل بهره‌مندی از خدمات بیشتر شهری این رنج را پذیرفته و حاضر به اقامت در گوشه‌ای از شهر می‌شود.
*حاشیه‌نشینی نشانه‌ای از بی‌نظمی ساختار شهری
یک جامعه‌شناس در گفتوگو با خبرنگار فارس در کرمانشاه، گسترش حاشیه‌نشینی شهری را نشانه‌ای از بی‌نظمی در روند ساخت و ساز و اسکان در شهرها اعلام کرد و گفت: حاشیه‌نشینی، اسکانی تحمیلی به بدنه و ساختار شهری است که این معضل خود فاقد امکانات و خدمات شهری در سطح اولیه است.
بهرام نوابی‌فر از حاشیه‌نشینی به‌عنوان مهمان ناخوانده شهری یاد کرد و گفت: زندگی در حواشی شهر فاقد برنامه‌ای مدون است که قسمتی از فضای شهری را اشغال کرده و به جمعیت و اسکان شهری افزوده شده و بدون هماهنگی با نظام و خدمات شهری جریان یافته که این معضل تنها اسکان جغرافیایی است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: خدمات رفاهی، اجتماعی و اقتصادی در سطح شهری، قبل از تاسیس برای جمعیت مشخصی طراحی می‌شود که افزودن مناطق گوناگون حاشیه‌ای به شهر به‌نوعی موجب سهیم شدن ساکنان این نواحی در سفره توسعه و خدمات شهری است که از قبل برای این جمعیت پیش‌بینی نشده و این امکانات متناسب با آنان طراحی نشده است.
نوابی‌فر با بیان اینکه وجود حاشیه‌نشینی به‌دلیل خارج بودن از برنامه شهری به‌عنوان یک معضل قلمداد می‌شود، افزود: تخریب و یا عدم تخریب این نواحی هر کدام معضلی برای ساختار شهری خواهد بود و باید در همان ابتدا راهکاری به‌منظور جلوگیری از گسترش این معضل در نظر گرفته شود.
وی ادامه داد: راهکار قانونی باید طوری طراحی شود که موجب اشاعه این معضل به دیگر نقاط نشده و برخوردهای قانونی به شیوه‌ای در نظر گرفته شود که بازدارنده بوده و حربه قانونی محکمی برای مبارزه با این معضل باشد.
*عدم اجازه قانونی ساخت و ساز در مناطق شهری
این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: اهرم‌های مقابله با حاشیه‌نشینی باید در زمان مناسب و به بهترین شکل ممکن ارائه شود و اعمال تهدید برای محرومیت از خدمات و یا دریافت جرایم مالی نه تنها در کاهش این امر نقش نداشته، بلکه موجب رشد قارچ‌گونه مناطق حاشیه‌نشین در شهر خواهد شد.
نوابی‌فر با بیان اینکه ساکنان مناطق حاشیه‌ای برای زندگی در چنین اماکنی، سخت‌ترین محرومیت‌های رفاهی را قبول می‌کنند، گفت: راهکارهای قانونی برای مقابله با این معضل نباید تنها در جرایم مادی و محرومیت‌های اجتماعی و خدماتی خلاصه شود و باید در زمینه‌هایی دیگر همچون عدم اجازه ساخت و ساز در این مناطق در چارچوب قانون در نظر گرفته شود.
*سکونت یک سوم از ساکنان کرمانشاه در مناطق فرسوده
رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر کرمانشاه نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در کرمانشاه اظهار کرد: حاشیه‌نشینی شهری محصول عدم حمایت از بخش کشاورزی و دامداری است و وجود چنین مشکلاتی و نبود تشویق برای ماندگاری در روستا موجب بیکاری و مهاجرت روستاییان به شهر می‌شود.
جبار گوهری ادامه داد: مهاجرت روستاییان به شهر موجب سکونت آنان در حواشی و فضای نامناسب شهری می‌شود که این امر در پیدایش مشکلاتی نظیر بستن قول‌نامه‌هایی با قیمتی بسیار اندک و ساختارها و معماری‌های غیرمهندسی موثر بوده و نبود امکانات رفاهی و بهداشتی مناسب، شرایط بروز بزهکاری و دیگر آسیب‌های اجتماعی و بهداشتی را فراهم می‌کند.
گوهری با تاکید بر اینکه درصد زندگی ساکنان در مناطق حاشیه کرمانشاه بالا است، ادامه داد: به سهولت می‌توان گفت که یک سوم از جمعیت ساکن در کرمانشاه در مناطق حاشیه و ناامن زندگی می‌کنند که با کوچک‌ترین حادثه طبیعی این مناطق با بحران مواجه می‌شوند که مدیریت بحران در چنین مناطقی بسیار دشوار خواهد بود.
رئیس کمیسیون توسعه و عمران شورای عالی استان‌های کشور از وجود بافت فرسوده در شهر کرمانشاه به‌عنوان معضلی دیگر در کنار مقوله حاشیه‌نشینی یاد کرد و گفت: این دو معضل در کاهش امنیت اجتماعی در زندگی شهری نقشی بدیهی داشته و به‌منظور کاهش این معضل از فردی مشاور که از تجارب کافی در پایتخت در راستای احیای بافت‌های فرسوده برخوردار بود، استفاده کردیم.
*ایجاد دفاتر تسهیل‌گری بافت فرسوده شهری
این عضو شورای اسلامی شهر کرمانشاه تصریح کرد: به‌منظور سهولت در برقراری ارتباط ساکنان در مناطق حاشیه و فرسوده شهری با مسئولان مربوطه درصدد ایجاد دفاتر تسهیل‌گری احیای بافت فرسوده و حاشیه‌نشین هستیم که در این صورت مسئولان به دریافت خواسته‌های ساکنان این مناطق و مطابقت آن با قوانین پرداخته و سپس امتیازاتی به این مناطق واگذار خواهند کرد.
به گفته گوهری، مدیران دفاتر تسهیل‌گری احیای بافت‌های فرسوده در حقیقت پلی ارتباطی بین مردم و مسئولان شهرداری هستند که پس از بررسی مشکلات به ارائه راهکار متناسب با خواسته‌های مردم هر منطقه می‌پردازند.
وی با تاکید بر تشویق‌های مناسب برای احیای بافت‌های فرسوده از سوی دولت، خاطرنشان کرد: ارائه وام از جانب بانک عامل در حدود 50 میلیون تومان برای هر واحد و ایجاد ارزش افزوده برای برخی از ملک‌ها همانند ایجاد زون‌های تجاری که همان ارزش افزوده است، موجب ترغیب سرمایه‌گذاران به این سمت خواهد شد.
وی توجه ویژه به تولید، صنعت، کشاورزی و دامداری در روستاها را عاملی برای ممانعت از مهاجرت به شهر عنوان کرد و ادامه داد: در صورت ساماندهی بافت‌های فرسوده حواشی شهر، این مناطق در شهر ادغام شده و در کاهش آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی نقش موثری خواهد داشت.
*شناخت توانمندی‌های روستاییان برای ایجاد اشتغال پایدار
عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در کرمانشاه با تاکید بر اینکه باید با ایجاد خدمات زیربنایی و رفاهی امکان برگشت مجدد روستاییان به روستا فراهم شود، گفت: علاوه بر ایجاد خدمات زیربنایی، در نظر گرفتن برنامه‌ای برای اشتغال و درآمد مناسب، روستاییان را به مواطن خود پایبند می‌کند و این دو عامل باید در کنار هم ایجاد شود.
حجت‌الاسلام وحید احمدی ادامه داد: روستاهای استان هر کدام از قابلیت و پتانسیل ویژه‌ای برای اشتغال برخوردارند که شناخت این توانمندی‌ها و پرورش آن‌ها نیازمند مطالعات پژوهشی است و بی‌توجهی به این امر موجب گسترش مهاجرت‌های بی‌رویه و آسیب‌های ناشی از آن در زندگی شهری می‌شود.
به گفته نماینده مردم کنگاور، صحنه و هرسین در مجلس شورای اسلامی، دوام زندگی روستایی در تقویت اقتصاد مقاومتی موثر خواهد بود و می‌توان با ارائه طرح‌ها و راهکارهای مناسب، موجب رغبت روستاییان برای اسکانی پایدار در روستا شد.
نماینده مردم سنقروکلیایی نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در کرمانشاه اظهار داشت: از ارائه طرح یک فوریتی ساماندهی روستاها در مجلس شورای اسلامی توسط کمیسیون عمران خبر داد.
محمدابراهیم محبی با بیان اینکه این طرح به‌منظور پیشگیری از برخی موازی‌کاری‌ها و توسعه پایدار در روستاها ارائه شده است، افزود: در حال حاضر توسعه پایدار منوط به توسعه روستاها است.
وی تصریح کرد: زمانی توسعه در روستاها معنی خواهد داشت که این مناطق از حداقل امکانات رفاهی مانند جاده، گاز، آب، برق، آموزش، بهداشت و مسائل زیربنایی برخوردار باشند.
*اجرای طرح ملی توسعه روستایی
به گفته این مسئول، ساماندهی روستاها طرح کامل و جامع است که در طرح‌های جدید در قالب توسعه شورای عالی ساماندهی روستاها گنجانده شد و عضو اصلی آن نیز معاون اول رئیس جمهور است.
محبی خاطرنشان کرد: معاونت راهبردی رئیس جمهور، مدیرکل میراث فرهنگی و چند وزارت‌خانه دیگر مانند راه و شهرسازی، نفت و آموزش و پرورش با محوریت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی کار اجرای طرح ساماندهی روستاها را بر عهده خواهند داشت.
وی طرح ساماندهی روستاها را راهی برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به مناطق حاشیه‌ای کلان‌شهرها دانست و افزود: این طرح باید در برنامه ششم و هفتم توسعه طی 10 سال به اهداف کامل خود برسد.
نماینده مردم سنقروکلیایی در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: به‌منظور اجرای هر چه بهتر طرح مذکور سعی می‌شود از نظرات سازنده نمایندگان مجلس، کارشناسان و صاحب‌نظران در دولت و دانشگاه‌ها استفاده شود.
این مسئول با اشاره به نقش تأثیرگذار رسانه‌ها در اجرای طرح ساماندهی روستاها، گفت: همکاری دستگاه‌های مربوطه و عمل به وظایف محول شده می‌تواند منجر به اجرای هر چه بهتر این طرح شود.
محبی متذکر شد: مطالعات پیش روی این طرح در برنامه ششم و هفتم توسعه می‌تواند بهترین راه پیشگیری از عوارض و مسائلی باشد که مناطق روستایی را تهدید می‌کند.
*ایجاد کارگروه توسعه روستایی در استانداری
معاون امور عمرانی استانداری کرمانشاه در گفتوگو با خبرنگار فارس در کرمانشاه از رسیدگی به بخش‌های توسعه روستایی با ایجاد کارگروه توسعه روستایی در استان کرمانشاه خبر داد و گفت: تمامی بخش‌های مربوط به روستاییان در کارگروه توسعه روستایی در استانداری تقسیم‌بندی شده و رسیدگی به امور زیربنایی و عمرانی به معاونت عمرانی استانداری اختصاص یافته است.
مجتبی نیک‌کردار تصریح کرد: اجرای طرح هادی روستایی با هدف ساماندهی معابر و ایجاد خیابان‌های اصلی در حدود دوسوم از روستاهای بالای 20 خانوار جمعیت تهیه شده و در یک‌سوم از این روستاها به اجرا درآمده و این در حالی است که ایجاد این طرح بدون رسیدگی به وضعیت درآمد و معیشت مردم انگیزه‌ای برای ثبات روستاییان ایجاد نخواهد کرد.
به گفته این مسئول، مهاجرت به شهر به‌دلیل نبود برنامه‌ای مدون و نبود شناخت کافی روستاییان از ساختار و زندگی شهری موجب بیکاری و فقر مضاعف آنان می‌شود و به‌منظور رسیدگی بهتر به وضعت و ساختار روستایی، طرح‌هایی در کارگروه توسعه روستایی در دولت یازدهم در نظر گرفته شده است.
*طراحی برنامه‌های دولتی برای مقابله با حاشیه‌نشینی
وی اظهار داشت: ایجاد ستاد توانمندسازی مناطق حاشیه‌نشین، آموزش مهارت‌های کسب و کار، اعطای وام برای اشتغال و ایجاد پروژه‌های کوچک با همکاری روستاییان و اعطای وام‌های ارزان قیمت پس از تشکیل شرکت‌های تعاونی در روستا از جمله برنامه‌هایی است که از طرف دولت و استانداری به‌منظور ساماندهی کارگران مهاجر و کم‌بضاعت در مناطق حاشیه‌نشین در نظر گرفته شده است.
در نظر گرفتن طرح‌های دولتی که نتیجه مطالعه و پژوهشی عمیق توسط کارشناسانی توانمند است، طرحی بدیع و نو بوده که با توجه به آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ناشی از مهاجرت بی‌رویه روستاییان، شایسته است که بر تسریع در اجرای چنین طرح‌هایی تاکید شود.
- See more at: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930902001594#sthash.Rh4klqL0.dpuf
نظرات شما عزیزان:
ورود اعضا
عضويت سريع
آمار مطالب
آمار بازديد
